Nhà gỗ cổ truyền – nét đẹp văn hóa trong kiến trúc của người Việt

Nhà gỗ cổ truyền là một loại hình nhà phổ biến đối với cư dân đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam, đến nay vẫn còn được khá nhiều gia đình yêu thích. Không giống như nhà xây, nhà gỗ đã xuất hiện cách đây hàng nghìn năm từ thời dựng nước. Các căn nhà gỗ cổ truyền có thiết kế khá giản đơn nhưng lại bao gồm những đường nét, chạm khắc vô cùng tinh tế và mang ý nghĩa sâu sắc về văn hóa truyền thống.

<v:path o:extrusionok="f" gradientshapeok="t" o:connecttype="rect">

Nhà của người Việt thường có cấu trúc khá giống nhau, trước khi vào nhà là cổng và khuôn viên với cây cối ( cau hoặc những cây có tán rộng) sau đó tới sân, nhà chính kế đến là nhà phụ, khu bếp, sau cùng là khu vệ sinh và chuồng nuôi gia súc…

Các mẫu nhà gỗ cổ truyền thống của người Việt thường được thiết kế theo cấu trúc 3 gian 2 trái hoặc 5 gian 2 trái. Tuy nhiên, dù theo kiểu kiến trúc nào đi chăng nữa thì gian giữa của những ngôi nhà gỗ luôn được coi là long trọng nhất. Không gian này thường là nơi thờ cúng gia tiên, trưng bày hoành phi, câu đối, và là nơi dùng để tiếp khách quý, phía ngoài bày tràng kỷ, sập gỗ…

Bố cục nhà gỗ cổ truyền phổ biến thường là hình thước thợ và bố cục hình chữ môn. Ngoài ra, người ta cũng thường làm nhà theo: kiểu chữ đinh, chữ nhất và chữ nhị…

Người Việt rất coi trọng chất liệu làm nhà, họ thường lựa chọn các loại gỗ chắc có độ bền cao và khả năng chống mối mọt tốt. Tiêu biểu như: Gỗ mít, gỗ lim, gỗ hương, gỗ xoan, gỗ sến, táu…để có thể tồn tại vững chắc từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tùy vào điều kiện kinh tế của từng gia đình mà người ta sẽ chọn lựa các loại vật liệu khác nhau. Giàu có thì làm bằng Lim, Đinh, Táu, bậc trung thì gỗ Mít…Nhà Việt truyền thống còn là biểu trưng cho sự kết tinh của tâm sức, ý chí và là tiền bạc, của cải của cả gia đình.

Các ngôi nhà gỗ cổ truyền thường gồm 3 bộ phận chính là phần mái nhà, cột nhà và các hoa văn trang trí trong đó, mái nhà và cột nhà được coi là hai phần quan trọng nhất.

– Mái nhà gỗ

Mái nhà gỗ cổ truyền luôn được cách điệu, tuy không quá cầu kỳ, chi tiết nhưng hầu hết đều có triền mái thẳng hếch lên ở phía góc mái mang lại cảm giác thanh thoát cho ngôi nhà. Đây cũng là biểu tượng cho nền văn minh coi trọng sông nước.
Thông thường, mái nhà gỗ được lợp bằng loại ngói mũi hài hoặc ngói vẩy rồng với hình thức 4 mái hoặc 2 mái để đảm bảo độ bền, chắc chắn. Mái hiên được đỡ bằng kẻ hay bảy.

– Cột nhà

Trong kiến trúc nhà gỗ truyền thống, cột trụ nhà được coi như phần đỡ chính của công trình. Tất cả sức nặng của ngôi nhà đều đặt lên cột vì thế, cột trụ nhà thường được làm dạng hình tròn, to mập và phình ở giữa, đôi khi cũng sử dụng cột vuông.

Ngoài ra, trong nhà gỗ truyền thống vì nhà cũng giữ vai trò quan trọng. Các vì được dựng lên và nối với nhau bằng xà ngang, xà ngưỡng tạo thành hình hộp. Sau đó sẽ tiến hành lợp mái và xây tường. Và không gian giữa hai vì được gọi là gian nhà.

- Hoa văn trang trí

Mang đậm văn hóa dân gian của người Việt, trong mỗi căn nhà gỗ đều được chạm khắc các loại hoa văn tinh xảo nhằm thể hiện tinh thần của công trình.

Chi tiết chạm khắc hoa văn được sử dụng chủ yếu là hình rồng, mây vờn hay hoa lá. Tất cả những hoa văn được chạm khắc đồng điều với cột cái, cột quân và cột nghiêng. Đây chính là nét đặc trưng trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền của người Việt.

Những được nét chạm khắc tinh xảo không chỉ thể hiện tinh thần của ngôi nhà mà còn là nét văn hóa đẹp trường tồn cùng thời gian của người Việt. Nó lưu giữ cái hồn quê bình dị và đầm ấm cũng như thể hiện sự tinh tế và khéo léo của những người nghệ nhân điêu khắc. 

Trải qua quãng thời gian dài thăng trầm cùng lịch sử, đến nay nhà gỗ truyền thống vẫn đã đang được bảo tồn tại các làng quê Việt. Không chỉ vậy, xu hướng làm nhà gỗ cũng được rất nhiều gia chủ lựa chọn. Với mong muốn hướng về cội nguồn về văn hóa cổ truyền của một dân tộc Việt Nam đậm đà bản sắc. Không chỉ là biểu trưng cho văn hóa truyền thống, nhà gỗ cổ truyền còn được yêu thích bởi dễ dàng trong việc lắp ráp, có thể di dời rất thoáng mát lại sang trọng. Có thể nói đây là kiến trúc nhà ở phù hợp với thời tiết ở Việt Nam, mát về mùa hè và ấm áp về mùa đông.

Tùy thuộc vào điều kiện cũng như nhu cầu sử dụng của gia đình mà bạn có thể lựa chọn một trong các kiểu nhà gỗ cổ như nhà gỗ 3 gian, nhà gỗ 5 gian, nhà gỗ 7 gian hay nhà gỗ 9 gian.

Để sở hữu một căn nhà gỗ đậm chất truyền thống, hãy liên hệ ngay với gonguyentuan.com – đơn vị chuyên thiết kế nhà gỗ, tư vấn nhà gỗ, lựa chọn chất liệu cũng như đặc điểm của từng loại gỗ sao cho phù hợp với mục đích cũng như yêu cầu của bạn.